για το ποιο κάτω σημείωμα με την Ηλέκτρα και την Μίρκα Γκίνοβα (Ειρήνη Γκίνη

με παρακίνησε το άρθρο στην ΕΠΟΧΗ.

Η ΣΛΑΒΟΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΕΚΔΟΧΗ ΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

02.11.08

Πιάσανε τη Μίρκα…ΙΣΤΟΡΙΑ, ΛΗΘΗ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗ Κλείσ’ το βιβλίο Την αυγή σφάξαν μια κόρη Αιματοπότες άνθρωποι. Κι όλη τη μέρα κλαίγαν τα δέντρα που είδανε το φόνο Τέσσερα χιλιόμετρα έξω απ΄ τα Γιαννιτσά.                                                         Ρίτα Μπούμη-Παπά Η διδασκαλία της ιστορίας στη χώρα αυτή είναι πολύ επιτυχημένη ή αλλιώς, την ιστορία την γράφουν οι νικητές. Είναι γνωστό, και όχι από την ιστορία που διδάσκεται, τι σήμανε σε διάφορες περιοχές της χώρας η εθνική ομογενοποίηση και η εθνική «ομοψυχία». Το πιο λυπηρό είναι ότι η ομογενοποίηση αυτή παρέσυρε πολλές φορές, και παρασύρει ακόμη, την αριστερά και την αριστερά της αριστεράς αλλά δεν είναι σκοπός αυτού του άρθρου η συγκεκριμένη συζήτηση. Οι ανύπαρκτοι «ανεπιθύμητοι συμπατριώτες» και τα ανύπαρκτα δίγλωσσα χωριά, είναι η πολιτική της εξουσίας ενάντια στη μνήμη και ενάντια στους ανθρώπους. Σε ένα τοπικό πανηγύρι λοιπόν σε ένα χωριό της Έδεσσας κάποια στιγμή ανακάλυψα και την ανύπαρκτη Μίρκα Γκίνοβα ή Ειρήνη Γκίνη. Ένα τραγούδι στα μακεδονικά το χόρευαν οι πάντες και ρωτώντας μου είπαν ότι είναι το τραγούδι «..πιάσανε τη Μίρκα..». Ο Κούντερα έγραφε ότι ο αγώνας της μνήμης ενάντια στη λήθη είναι ο αγώνας του ανθρώπου ενάντια στην εξουσία. Στην προκειμένη όμως περίπτωση μάλλον η λήθη έχει σκεπάσει τα πάντα. Η Μίρκα/Ειρήνη λοιπόν, δασκάλα από τα Ξανθόγεια Πέλλας, η σλαβομακεδονική εκδοχή της Ηλέκτρας Αποστόλου (όπως έγραφε η Αγγέλικα Ψαρά στο περιοδικό Αρχειοτάξιο), ήταν η πρώτη γυναίκα που εκτελέστηκε στην Ελλάδα για πολιτικούς λόγους στα Γιαννιτσά στις 26 Ιουλίου του 1946 ημέρα Παρασκευή, στις 5.30 το πρωί μαζί με άλλους έξι συντρόφους της. Τους Μουστάκη, Θούζα, Περτσεμλή, Λίμπα, Στογιάννη, Πρωϊό (μέλη οι περισσότεροι της «ανύπαρκτης μειονότητας» που λέει ακόμα και το ΚΚΕ σήμερα). Μαζί τους δικάστηκαν οι Ειρήνη Μαυροπουλίδου, Ασπασία Μυστακίδη και Λάζαρος Σιπάκης και καταδικάστηκαν σε πολυετή φυλάκιση. Ο επίτροπος ζήτησε την θανατική καταδίκη των 9 από τους 10. Μέλη τους όλοι του ΚΚΕ και του Δημοκρατικού Στρατού που συνελήφθησαν σε μπλόκο στρατού και μαυροσκούφηδων έξω από την Έδεσσα. Η θανατική απόφαση πάρθηκε από στρατοδικείο, αφού προηγήθηκαν βασανιστήρια και εξευτελισμοί, με την κατηγορία ότι ήταν αυτονομιστές, ως μέλη του ΝΟΦ (Εθνικό/Λαϊκό Απελευθερωτικό Μέτωπο, οργάνωση των μακεδόνων) και επεδίωκαν την απόσχιση της Μακεδονίας. Οι ίδιοι στη δίκη, αλλά και το ΚΚΕ με τις ανακοινώσεις του, είχαν ξεκαθαρίσει ότι ο σκοπός τους ήταν γνωστός και ήταν, ανάμεσα στα άλλα, και ο αγώνας για τα δικαιώματα των Μακεδόνων στα πλαίσια της ελληνικής επικράτειας και ότι είχαν πολεμήσει εναντίον όχι μόνο των Γερμανών αλλά και των αυτονομιστών και της ΟΧΡΑΝΑ (δοσιλογική οργάνωση που υποστήριζε την ιδέα της ανεξάρτητης Μακεδονίας υπό την επικυριαρχία του Γ’ Ράιχ). Τι έγραφε ο Τύπος της εποχής Η εφημερίδα «ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΒΟΡΡΑΣ» το Σάββατο 27 Ιούλη του 1946 για τους «7 Νοφίτες Συμμορίτες» έγραφε χαρακτηριστικά: «Καθ΄ όλην την διαδρομήν οι μελλοθάνατοι έψαλον άσματα του Ζαχαριάδη, όταν δε κατήλθον του αυτοκινήτου η νηπιαγωγός Γκίνη ήρχισε να ψάλλη τον ύμνον της Διεθνούς. Γενικώς όλοι διετήρουν την ψυχραιμία των…καθ΄ ην δε στιγμήν το απόσπασμα ύψωσε τα όπλα, όλοι μαζί εφώναξαν, Ζήτω το Κόμμα, ζήτω η Δημοκρατία». Η εφημερίδα «ΦΩΣ» της Θεσσαλονίκης της 26 Ιούλη 1946 γράφει: « Επτά ακόμα εχθροί της πατρίδας, επτά όργανα της αναρχίας και των ξένων… έπεσαν σήμερα υπό τας σφαίρας της Δικαιοσύνης της Πατρίδας…. άπαντες ανταπέδωσαν τη ζητωκραυγή της Γκίνη την στιγμήν ακριβώς που η ομοβροντία του αποσπάσματος εξήπλωσε καταγής τα πτώματα επτά κοινωνικών και εθνικών αποβρασμάτων…». Ο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ στις 27 Ιούλη του 1946 μια μέρα μετά την εκτέλεση έγραφε χαρακτηριστικά: «Τα εφτά καινούρια θύματα του μονόπλευρου εμφυλίου πολέμου», και φιλοξενούσε δήλωση του Παρτσαλίδη που έλεγε «…τη στιγμή που τόση επιείκεια επιδείχτηκε για τον αρχιεγκληματία Κάλτσεφ καταδικάζονται και εκτελούνται, παρά την ευχή του στρατοδικείου να δοθεί χάρη, Σλαυομακεδόνες που πολέμησαν εναντίον του Κάλτσεφ και των Οχρανιτών στην περίοδο της κατοχής, έχουν αξιοσημείωτη δράση στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα και σήμερα αγωνίζονται εναντίον κάθε αυτονομιστικής κίνησης και διεκδικούν απλώς ελευθερία και ισοτιμία των Σλαυομακεδόνων μέσα στα πλαίσια της ελληνικής πατρίδας». Να σημειώσουμε ότι τότε πέρναγε ο λόγος των φίλων των Άγγλων και ύπατος αρμοστής των Άγγλων στην Ελλάδα ήταν ο Δαμασκηνός! Η Ειρήνη Γκίνη (Μίρκα Γκίνοβα) είχε λάβει μέρος σε πολλές επιχειρήσεις του ΕΛΑΣ και ήταν μια από τους επικεφαλής στην γνωστή ανατίναξη της αμαξοστοιχίας της γερμανικής φάλαγγας βαγονιών στο Μουχάρεμ Χάνι κοντά στην Έδεσσα, τον Αύγουστο του 1944. Η Μίρκα ήταν επίσης μέλος του Αντιφασιστικού Μετώπου Γυναικών, οργάνωση των γυναικών της μειονότητας που περιλαμβανόταν στην Πανελλήνια Δημοκρατική Ένωση Γυναικών που ιδρύθηκε από τις γυναίκες του Δημοκρατικού Στρατού με πρώτη πρόεδρο την Χρύσα Χατζηβασιλείου. Σε ξένη γη Έκτοτε κάθε προσπάθεια να μην πέσει στη λήθη αυτή η ιστορία βρήκε αντιστάσεις σε «πατριώτες» και όχι μόνο. Ακόμα και η απόφαση του Δήμου το 1984 να μετονομάσει ένα δρόμο στα Γιαννιτσά και να του δώσει το όνομα Ειρήνη Γκίνη, προσέκρουσε στο προοδευτικό ΠΑΣΟΚ που με απόφαση του Υπουργείου Εσωτερικών ματαίωσε την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου. Στη συνέχεια και με την απειλή των ντόπιων μακεδόνων του ΠΑΣΟΚ ότι θα αποχωρήσουν, ο δρόμος μετονομάστηκε. Στα Σκόπια όμως υπάρχει προτομή της Ειρήνης/Μίρκας και όπως γράφει ο ΕΑΜικός Έπαρχος Έδεσσας Ευθύμης Μαλεζάς στην εφημερίδα «ΠΡΩΙΝΗ» στις 29/7/2000 «…τελικά αποχαιρετιστήκαμε με την Ειρήνη και έφυγε δυστυχώς δυσαρεστημένη από το Επαρχείο (του είχε ζητήσει το ΄44 να αφήσει την καθοδήγηση και να δουλέψει σε σχολείο). Από τότε δεν την είδα πια στη ζωή. Μόνο το καλοκαίρι του 1980 στα Σκόπια σε μαρμάρινη προτομή. Στημένη μπροστά σε ένα εργοστάσιο υφαντουργίας… ως «ηρωίδα της Αντίστασης του Σέρβικου λαού»… Την κοίταζα απορημένος και με κοίταζε κι αυτή μαρμαρωμένη…Μου ΄ρθε να κλάψω. Και τελικά έφυγα με κομματιασμένη την καρδιά μου… οι άθλιοι «εθνικόφρονες» εξοστράκισαν δυστυχώς και το θρύλο της Εθνικής μας Αντίστασης σε ξένη γη».  Το τι πίστευαν τα μέλη του ΝΟΦ και τι τάσεις υπήρχαν στο εσωτερικό τους αλλά και σε όλο το κομμουνιστικό κίνημα της εποχής σχετικά με τα εθνικά θέματα είναι ζήτημα να αποτιμηθεί από το ίδιο το κίνημα και σίγουρα να ειδωθεί μέσα στο ιστορικό και πολιτικό πλαίσιο που αναπτύχθηκε. Η ιστορία όμως δεν μπορεί να αλλάξει ούτε οι συνεργάτες/νικητές γίνονται πατριώτες με την παραχάραξη της μνήμης. Όπως λέει και ο Κλαούντιο Μάγκρις: «Η μνήμη είναι σωτηρία από το μηδέν, δονκιχωτική άρνηση να αποδεχθούμε ότι και η ζωή μπορεί να χαθεί. Η μνήμη είναι το θεμέλιο κάθε ταυτότητας που βασίζεται στην ελεύθερη γνώση του εαυτού και όχι στην απώθηση. Είναι η συνέχεια του προσώπου μας, το οποίο διαφορετικά διαλύεται σε μια σκόνη διαδοχικών κι ασύνδετων στιγμών. Η μνήμη είναι πάνω απ΄ όλα δικαιοσύνη που αποδίδεται στα θύματα της βίας, που η ιδεολογική παραχάραξη τα εξαλείφει από τη συνείδηση ή διαστρεβλώνει την αλήθεια τους». Κυριακή Κλοκίτη